Ταξιδιωτικό - Ανατολικό Ζαγόρι - Το βουητό της Πίνδου



Κείμενο, φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Μητσάκης
Φωλιασμένα κάπου ανάμεσα στην οροσειρά της Πίνδου και στο όρος Μιτσικέλι, μέσα σε μια εκπληκτική ορεινή φύση με πυκνά δάση από έλατα και οξιές, τα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου βιώνουν μια ειρηνική μοναξιά μακριά από τις ορδές των κοσμοπολίτικων χειμερινών παραθεριστών.
ΟΡΕΙΝΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ
Με αφετηρία το ακμαίο κεφαλοχώρι του Μετσόβου ή την πόλη των Ιωαννίνων, πυξίδα την πολιτιστική παράδοση και τους θρύλους του τόπου και μουσική υπόκρουση το βουητό των ορμητικών νερών του Αώου, σκαρφαλώστε στις δασοσκέπαστες πλαγιές της Πίνδου και ανακαλύψτε έναν κρυμμένο ορεινό κόσμο που αντιπροσωπεύει έναν απρόσμενα ιδανικό τόπο χαλάρωσης και ψυχικής ευεξίας.
Η περιοχή του Ανατολικού Ζαγορίου φιλοξενεί μια χούφτα παραδοσιακών χωριών, που είναι έτοιμα να ντύσουν με μοναδικές εικόνες και δυνατά συναισθήματα τις αναμνήσεις από την παρουσία σας σ’ αυτή τη σχετικά απομονωμένη γωνιά της Ηπείρου.
Για να αγγίξετε τις ορεινές συντεταγμένες του Ανατολικού Ζαγορίου, θα πρέπει να ακολουθήσετε αρχικά την Εθνική οδό Ιωαννίνων – Μετσόβου, μέχρι να φτάσετε στην τοποθεσία Μπαλτούμα, όπου βρίσκεται η ομώνυμη γέφυρα. Αν έρχεστε από τα Ιωάννινα, θα φτάσετε στην τοποθεσία Μπαλτούμα μετά από 23 χλμ., ενώ αντίθετα, μια ελικοειδής διαδρομή 33 χλμ. θα σας οδηγήσει από το Μέτσοβο στην τοποθεσία Μπαλτούμα.
ΓΕΦΥΡΕΣ ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ
Εγκαταλείποντας λοιπόν την κεντρική εθνική αρτηρία, θα ακολουθήσετε τον επαρχιακό δρόμο που ξεκινά με κατεύθυνση τα Ζαγοροχώρια Τρίστενο, Γρεβενίτι, Φλαμπουράρι, Ελατοχώρι και Βοβούσα. Οδηγώντας πάνω στη στενή ανηφορική ασφάλτινη λωρίδα, μετά από 5 χλμ. πορείας και κοντά στο χωριό Μηλιωτάδες (1 χλμ. νότια του χωριού), σας περιμένει η πρώτη μικρή έκπληξη της διαδρομής: μέσα σ’ ένα καταπράσινο περιβάλλον προβάλλει το πέτρινο τοξωτό γεφύρι του Καμπάρ Αγά, που ενώνει τις δυο όχθες του Ζαγορίτικου ποταμού, ενός παραπόταμου του Αώου.
Κτισμένο από τον Καμπάρ Αγά των Ιωαννίνων, το ομώνυμο γεφύρι αποτελεί ένα πραγματικό κομψοτέχνημα αρχιτεκτονικής απλότητας και συμμετρίας, που μαζί με το κοντινό πέτρινο γεφύρι της Τσίπιανης συνιστούν δυο ανθρώπινα έργα αγέραστα στον χρόνο, που είναι βγαλμένα, λες, από κάποιο παραμύθι. Το δεύτερο πέτρινο γεφύρι της διαδρομής, αυτό της Τσίπιανης, βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τον επόμενο οικισμό της διαδρομής, τον Άμπελο και ορθώνεται ακριβώς δίπλα στην σύγχρονη γέφυρα.
Αμέσως μετά το χωριό Άμπελος θα προσεγγίσετε μια διασταύρωση. Η πινακίδα σήμανσης θα σας «σπρώξει» προς τη δεξιά διακλάδωση που οδηγεί αρχικά στον οικισμό Τρίστενο, 6 χλμ. βορειοανατολικά. Σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 940 μ. το γραφικό Τρίστενο (που παλαιότερα ονομαζόταν Ντρεστενίκο) θα σας κερδίσει με την πλειάδα των παραδοσιακών κατοικιών που διαθέτει και τα λιθόστρωτα καλντερίμια του. Σημεία αναφοράς του χωριού αποτελούν ο ναός του Αγίου Γεωργίου (1793) στην πλατανοσκέπαστη πλατεία του χωριού και ο συντηρημένος νερόμυλος του 1853. Ζητήστε από τους καλοσυνάτους κατοίκους του ηπειρώτικου χωριού να σας υποδείξουν την πηγή των Νυμφών.
ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΕΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ
Μόλις 2 χλμ. πιο μακριά από το Τρίστενο απλώνει τις γειτονιές του σε υψόμετρο 980 μ. ο οικισμός Γρεβενίτι με τις πάμπολλες βρύσες και τα τρεχούμενα νερά του. Σε αλλοτινές εποχές το Γρεβενίτι, που φιλοξενεί σήμερα περί τους 200 κατοίκους, ήταν ένα από τα πιο ονομαστά κεφαλοχώρια του Ανατολικού Ζαγορίου, με την κτηνοτροφία και την υλοτομία να αποτελούν τις κύριες βιοποριστικές ενασχολήσεις των ντόπιων. Καταστράφηκε όμως το 1943 από τους Γερμανούς, ενώ 22 κάτοικοι του χωριού εκτελέστηκαν από τα κατοχικά στρατεύματα. Στη μνήμη των αδικοχαμένων συμπατριωτών τους, οι κάτοικοι έχουν στήσει στην είσοδο του χωριού ένα μνημείο με τα ονόματα των εκτελεσθέντων.
Κάντε μια μικρή στάση στην πλατεία του χωριού για καφεδάκι ή τσίπουρο έχοντας κατά νου ότι επιβεβλημένη θεωρείται μια επίσκεψή σας στην κοντινή Μονή Βουτσάς ή Παναγίας της Πωγωνιώτισσας (7 χλμ. βορειοδυτικά). Είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστικά οικοδομήματα της Ηπείρου που κτίστηκε το 672 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Δ΄ Πωγωνάτο.
Σε περίπτωση πάντως που θελήσετε να διακόψετε προσωρινά την πορεία σας και να εξερευνήσετε με την ησυχία σας την ευρύτερη περιοχή του Γρεβενιτίου, το ζαγορίτικο χωριό που βρίσκεται μέσα σ’ έναν ασφυκτικό κλοιό από οξιές, διαθέτει έναν αρκετά συμπαθητικό ξενώνα.
Για τους μονίμους “πεινασμένους”, οι ταβέρνες και τα καφενεία των χωριών της διαδρομής σερβίρουν τις φημισμένες ζαγορίτικες πίτες (αλευρόπιτα, μανιταρόπιτα, χορτόπιτα), κρέας στη γάστρα, μεζέδες με τσίπουρο και ψητό κρέας.
Θυμηθείτε επίσης πως από την περιπλάνησή σας στο Ανατολικό Ζαγόρι μπορείτε να αγοράσετε και να βάλετε στις βαλίτσες της μοτοσυκλέτας σας τραχανά (γλυκό και ξινό), ντόπια τυριά (μανούρι, μυζήθρα, φέτα, ανεβατό), τοπικά γαλακτοκομικά προϊόντα, σπιτικά γλυκά, μαρμελάδες και μέλι.
Συνεχιζεται.....