Ανακαλύπτοντας, χάντρα-χάντρα, τον μαγικό κόσμο του κομπολογιού

[maik900]

Με κρατάς ανάμεσα στα δάχτυλά σου κι ονειρεύεσαι… Δεν είναι μόνο η ομορφιά μου που ρουφάς με τα μάτια σου. Ούτε μονάχα η τέχνη που είχαν τα όποια χέρια έφτιαξαν τις χάντρες μου και τις πέρασαν σε μια μεταξωτή κλωστή.​

Είναι κι η μουσική που χαρίζω στ’ αυτιά σου. Οι μυστικές μελωδίες της θάλασσας στις κοραλλένιες χάντρες μου. Οι ψίθυροι του κεχριμπαριού, που φέρνουν τις αύρες και τις μυρωδιές πανάρχαιων δασών, που πέτρωσαν τα ρετσίνια τους. Οι ρυθμικοί ήχοι των πετραδιών από τόπους μακρινούς, που έγιναν κι αυτά χάντρες και το τραγούδι τους σου κρατά τώρα συντροφιά…

Κι είναι το χάδι μου… Αυτή η απτή παρουσία στη μοναξιά σου, στη χαρά σου, στη λύπη σου. Παίρνοντας ζεστασιά απ’ την παλάμη σου, σ’ αγγίζω απαλά, γλιστρώ τρυφερά ανάμεσα στα δάχτυλά σου, γλυκαίνω όλες τις στιγμές σου.

Μα πάνω απ’ όλα, γλυκαίνω την ψυχή σου. Αδημονείς, σε υπομονεύω. Αγωνιάς, σε γαληνεύω. Γλεντάς, σου κάνω παρέα. Έχεις καημό, σε παρηγορώ.

Έργο τέχνης και φίλος μαζί. Κομμάτι συλλογής πολύτιμο, μα και συνήθεια καθημερινή που δεν μπορείς να στερηθείς! Είμαι – λες καμιά φορά - το μεράκι σου. Όχι μόνο. Είμαι κάτι παραπάνω απ’ αυτό: Έτσι που έχουμε δεθεί, εσύ κι εγώ, είμαι ένα κομμάτι από τον ίδιο τον εαυτό σου.​

Το κομπολόι φωλιάζει καλύτερα στην παλάμη και φτιάχνει ωραιότερη «γιρλάντα» όταν στο κάτω μέρος του κλείνει ο κύκλος με μια χάντρα μονή. Οι υπόλοιπες, παίζονται ευκολότερα κατά ζευγάρια, και καθώς γλιστρούν ρυθμικά και μελωδικά προς τα κάτω, σταματούν πιο ισόρροπα στη μονή χάντρα που οριοθετεί τη διαδρομή τους. Και τελικά, για να είναι το κομπολόι γούρικο και να φέρνει τύχη, πρέπει να έχει χάντρες μονές. Γιατί; Διότι έτσι λέει η παράδοση…

Ο «κανονικός» αριθμός είναι 33 – όσα τα χρόνια του Χριστού, σπεύδουν να εξηγήσουν μερικοί. Όχι, όσοι οι κόμποι στο πρώτο ορθόδοξο καλογερίστικο κομποσχοίνι του Παχώμιου – που θα τον συναντήσουμε παρακάτω – λένε άλλοι.

Και υπάρχει και τρίτη εκδοχή: Το κομπολόι είναι μουσουλμανικό προσευχητάρι και ο Μωάμεθ, που το εμπνεύστηκε για να μετρούν οι πιστοί τις προσευχές τους, όρισε να’ χει 99 χάντρες, όσες και οι χάρες του Αλλάχ. Όμως αυτό το Masbaha (λέξη που σημαίνει «απαγγέλλω προσευχές») ήταν τελικά τόσο μεγάλο, που μπέρδευε τους προσευχόμενους. Κι έτσι, για να μην ξεχνούν καμία χάρη του θεού τους, μοίρασαν τις 99 χάντρες σε τρεις ενότητες, από 33 χάντρες καθεμιά. Στο τέλος, με πνεύμα ακόμα πιο πρακτικό, επικράτησαν κομπολόγια με 33 μόνο χάντρες και για «καλυφθούν» οι 99 θεϊκές χάρες, κάθε χάντρα «μετρούσε» για τρεις από τις χάρες αυτές. Κι η τελευταία, η μεγάλη χάντρα – αυτή που ξέρουμε ως «παπά» - αντιπροσώπευε τον ίδιο τον Αλλάχ.

Στο ελληνικό κομπολόι, όπως διαμορφώθηκε από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ο αριθμός αυτός δεν τηρήθηκε. Οι Έλληνες μείωσαν τις χάντρες σε 23. Από αντίδραση; Μερικοί όντως πιστεύουν ότι «κουτσουρεύοντας» το τούρκικο κομπολόι, οι ραγιάδες έκαναν ένα είδος αντίστασης. Δεν είναι σίγουρο… Απλά, εκείνοι, που βέβαια δεν το συνδέανε με τις χάρες του Αλλάχ, αφαίρεσαν από το κομπολόι κάμποσες χάντρες ώστε να μην είναι «πυκνό» σαν το τούρκικο, που οι χάντρες του ήταν αμετακίνητες, και να μπορούν να τις «ξεκοκκίζουν» απολαμβάνοντας την απαλό τους χάδι και το κελάιδισμα τους.​

Οι χάντρες πρέπει να περνιούνται σε κορδόνι. Στριφτό, μεταξωτό. Η σημερινή συνήθεια της αλυσίδας, από τους λάτρεις του κομπολογιού θεωρείται «μόδα» ανορθόδοξη. Που και στερεί το κομπολόι απ’ την αυθεντικότητά του, και έχει και το μειονέκτημα να φθείρει τις χάντρες. Να τις τρίβει και να τις «τρώει»...

Πέρα απ’ το κορδόνι, χαρακτηριστικά στοιχεία του κομπολογιού είναι ο παπάς και η φούντα. Παπάς είναι η μεγάλη χάντρα, συχνά διαφορετικού σχήματος από τις υπόλοιπες του κομπολογιού, και πάντως μεγαλύτερη, που υπάρχει στο τελείωμα της γιρλάντας.

Στην τελική απόληξη, είναι δεμένη η φούντα. Η γλύκα του κομπολογιού, λένε οι μερακλήδες, είναι στη φούντα… Σε αυτό τον απαλό μεταξωτό θύσανο «που όταν τον χαϊδεύεις χαλαρώνεις και μελώνεις μέχρι βαθιά μέσα στην καρδιά σου»! Ως αγχολυτικός παράγοντας έχει βασικό ρόλο. Μα και σαν στολίδι, είναι σχεδόν αδιανόητο να λείπει η φούντα από το παραδοσιακό κομπολόι. Παλιά, την έφτιαχναν πυκνή και πλούσια. Κι η δουλειά του «φουνταδόρου» δεν λογιζόταν επάγγελμα, μα τέχνη.

Σήμερα, συχνά η φούντα λείπει... Οι νεαρότεροι τη θεωρούν γεροντίστικη, ξεπερασμένη. Μα οι «παραδοσιακοί» λένε πως ένα κομπολόι όχι «δίχως χάντρες», αλλά δίχως φούντα, είναι βάναυσα ακρωτηριασμένο. Πάντως, για την κατάργησή της υπεύθυνοι υπήρξαν οι κουτσαβάκηδες: Το μετάξι της τους ερχόταν ακριβό. Και την αφαίρεσαν. Όπως και τον παπά. Και έτσι περικόβοντας, έκαναν και τις χάντρες των κομπολογιών τους μοναχά δεκάξι.

Το ενδιαφέρον αυτό ρήμα υπάρχει στο Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης του Άνθιμου Γαζή, που η πρώτη του έκδοση έγινε στη Βιέννη, και η δεύτερη «εκ της Τυπογραφίας Κωνσταντίνου Γκαρπόλα του Ολυμπίου» στην Αθήνα το 1839.

Κομπέω-κομπώ σημαίνει «ηχώ, κωδωνίζω, ιδίως επί ήχου τον οποίον εκδίδουσι πήλινα ή μεταλλικά αγγεία όταν το έν μετά του άλλου συγκρούωνται». Να θεωρήσουμε ότι τάχα, τυχαία «κομπείται» και το κομπολόι; Και ότι ο ήχος - ο «κόμπος» και όχι «κόμβος» - που κάνουν οι χάντρες του όταν «η μία μετά της άλλης συγκρούωνται» δεν είναι από τα βασικά του στοιχεία;

Καθόλου δεν είναι τυχαίο: Το κομπολόι είναι και μουσική… Μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά κάποιες φορές, όπως γράφει ο Ηλίας Πετρόπουλος στα «Ρεμπέτικα Τραγούδια» του: «Το κομπολόι συνόδευε ως μουσικό όργανο το μπαγλαμά. Ο οργανοπαίκτης κρατούσε με το αριστερό του χέρι από τη φούντα ένα κομπολόι. κρεμασμένο από μια κουμπότρυπα του ρούχου του, και με το δεξί έτριβε ρυθμικά τις χάντρες του μ’ ένα κρασοπότηρο». Καμιά φορά, μερικοί παλιότεροι λαϊκοί τραγουδιστές το κάνουν αυτό ακόμα…​

Ο ήχος του κομπολογιού είναι η φωνή του. Κι αυτοί που ξέρουν ποτέ δεν «βροντοχτυπούν τις χάντρες», αλλά όχι για τους λόγους που υπαινίσσεται το λαϊκό τραγουδάκι… Αλλά διότι οι χάντρες – πέτρινες, κοκάλινες, κεχριμπαρένιες, από κέρατο, από κοράλλι είτε από έβενο – πρέπει να παίζονται ήρεμα και απαλά, ώστε να μπορέσεις, πράγματι, ν’ ακούσεις τι σου λένε…

Η ψυχή του κομπολογιού, η φωνή του, η μουσική του, είναι οι χάντρες: Λείες ή ακανόνιστες, διάφανες ή μη, πέτρινες, ξύλινες, κεχριμπαρένιες, κοκάλινες… Πολύτιμες ή έστω κι από κουκούτσια ελιάς, κουκιά ή χαρούπια.

"Διάτρητον κατά τον άξονα σφαιρίδιον, εξ ού περάται νήμα»… Οι κλασικές εγκυκλοπαίδειες κάπως έτσι δίνουν την ταυτότητα της χάντρας. Τι πεζή περιγραφή για κάτι τόσο θαυμαστά πλούσιο σε φαντασία, σε τέχνη κατασκευής, σε συμβολισμό, σε ιστορία!

Φαίνεται πως ο άνθρωπος χρησιμοποίησε τη χάντρα ήδη από εποχές που χάνονται στα σκοτάδια της προϊστορίας, κάνοντάς την αρχικά φυλαχτό – ενάντια στους εχθρούς, στις αρρώστιες, στις καταστροφικές δυνάμεις της Φύσης. Το μαρτυρούν, ακόμα, οι φορτωμένες με χάντρες μάσκες των ιθαγενών του Μπαλί, του Κονγκό ή του Καμερούν, οι οποίοι πίστευαν ότι τα «διάτρητα σφαιρίδια» είχανε δύναμη μεταφυσική. Και ασφαλώς το γεγονός ότι, από παλιά, λαοί σαν τους Ίνκας του βόρειου Περού κεντούσαν με χάντρες διάφορα ρούχα ή έφτιαχναν μ’ αυτές κοσμήματα, όπως περιδέραια και βραχιόλια, δεν πρέπει να ερμηνευτεί απλά σαν μια συνήθεια διακοσμητική, αλλά σαν μια εσώτερη ανάγκη που υπαγορευόταν από δεισιδαιμονίες.

Φυλαχτό πρώτ’ απ’ όλα ή και στολίδι, η χάντρα απέδειξε σε διάφορες εποχές ότι μπορούσε να έχει και πρακτικές χρήσεις.

Πρώτοι οι αρχαίοι Κινέζοι, επινοώντας τον άβακα, της έδωσαν και αξία παιδευτική. Πολύ γνωστός και στην Ελλάδα από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αυτός ο «άβαξ» ήταν ένα ορθογώνιο πλαίσιο με τεντωμένες μεταλλικές χορδές, όπου γλιστρούσαν ξύλινα σφαιρίδια: Αντιπροσώπευαν τις μονάδες, τις δεκάδες και τις εκατοντάδες, και τα μετακινούσαν τα παιδάκια για να μαθαίνουν τις στοιχειώδεις έννοιες της Αριθμητικής.

Ο λαός μας, παραφθείροντας την αρχαία λέξη, ονόμαζε αυτό το πλαίσιο «άμπακο». Κι αν κάποιος ήτανε «γραμματιζούμενος», η χαρακτηριστική δημώδης έκφραση που καθρέφτιζε τις γνώσεις του ήταν «ξέρει τον άμπακο», δηλαδή «πάρα πολλά»,. Και κατ’ επέκταση, για τον καλοφαγά, έφτασε ως εμάς και το γνωστό μας «έφαγε τον άμπακο»!

... τραγουδούσε, παλιότερα, ο Σπύρος Ζαγοραίος. Σεβντάς λοιπόν και το μπεγλέρι, κι ας μην είναι πραγματικό κομπολόι. Δηλαδή γιρλάντα, κύκλος κλειστός. Στο μπεγλέρι, οι δυο άκρες του κορδονιού όπου είναι περασμένες οι χάντρες, δεν είναι ενωμένες. Το σχοινάκι του είναι μια απλή ευθεία.

Κι οι χάντρες του, όμως, λιγοστές. Συνήθως δεν ξεπερνούν τις έξι ή οκτώ. Και συνήθως σχηματίζουν συμμετρικά ζευγάρια, χωρίς να υπάρχει η μονή χάντρα που χαρακτηρίζει το κλασικό κομπολόι. Κατά κανόνα, οι δυο ελεύθερες άκρες στα μπεγλέρια κλείνουν με ένα «καπάκι» ή θυρεό, ως επί το πλείστον ασημένιο.

Η νεολαία, σήμερα, πολύ συχνά προτιμά το μπεγλέρι από το κομπολόι. Η απλή του γραμμή, το μήκος του και ο όγκος του που είναι μικρότερα, το κάνουν πιο εύχρηστο, πιο νεανικό. Και χωράει πολύ πιο εύκολα στις στενές τσέπες του μπλου τζιν ή στο τσεπάκι του καλοκαιρινού πουκάμισου. Είναι ένας εξίσου καλός, μικρός φίλος, με λιγότερες «απαιτήσεις»…

Σε μια στιγμή φόβου, άγχους, μοναξιάς, τίποτε δεν καταπραΰνει περισσότερο την ψυχή από ένα άγγιγμα – ένα χάδι, ένα σφίξιμο του χεριού, ένα αγκάλιασμα… Με την αίσθηση της αφής εισπράττουμε πιο άμεσα απ’ ό,τι με οτιδήποτε άλλο τη στοργή, τη συντροφιά, την παρηγοριά ή την προστασία που νιώθουμε πως μας λείπει.

Πηγη http://iscreta.gr

Συνεχιζεται........​

 

[maik900]

Το κομπολόι είναι ένα καθησυχαστικό άγγιγμα. Μια παρουσία απόλυτα απτή. Στην αμηχανία, στη στενοχώρια, σε ώρες που η νευρικότητα τρελαίνει τη σκέψη, προσφέρει μια εκτόνωση ευεργετική. Αφήνοντας παράμερα κάθε λυρισμό, μπορούμε κάλλιστα να δεχτούμε τον ισχυρισμό ορισμένων, ότι η ηρεμιστική του επίδραση είναι ένα θαυμάσιο «φάρμακο» ενάντια στην υπέρταση. Ή ίσως και να προσχωρήσουμε στην άποψη που υποστηρίζουν μερικοί άλλοι, ότι οι χάντρες, καθώς γλιστρούν μέσα στο χέρι μας, διεγείρουν τα ζωτικά σημεία βελονισμού που υπάρχουν στα δάχτυλά μας, προκαλώντας έτσι, πέρα απ’ την ψυχική, και μια κατάσταση καθαρά φυσικής ευεξίας.​

Από την Ινδία του 700 π.Χ έως σήμερα​

Στο ιστορικό του ξεκίνημα το κομπολόι ταυτίστηκε με την προσευχή. Οι περασμένες σε μια κλωστή χάντρες έχουν την αφετηρία τους στον Ινδουισμό, ως «βοήθημα» για το μέτρημα προσευχών. Οι Ινδουιστές τις έλεγαν «μάλα». Σπόροι ενός δέντρου ήταν, που καθώς λένε φύτρωνε μονάχα στην Ιάβα… Σκληροί και άγριοι στην αφή, χαραγμένοι σε πέντε τμήματα - που καθένα αντιπροσώπευε μία από τις πέντε μορφές του θεού Σίβα - συμβόλιζαν την τραχειά και δύσκολη ζωή που όφειλαν να ζουν οι πιστοί του θεού…

Ως παρακλάδι του Ινδουισμού, ο Βουδισμός αργότερα κράτησε την παράδοση των «μάλα» από σπόρους ενός δέντρου, που και σήμερα βλέπει κανείς έξω από βουδιστικούς ναούς και μονές: Είναι το ιερό δέντρο Bodhi, που στα ινδικά σημαίνει «φώτιση» και που οι δυτικοί το ονόμασαν «ficus religiosa».

Οι χάντρες προσευχής πέρασαν από την Ινδία στην Κίνα, στην Κορέα, στο Θιβέτ. Στην τελευταία όμως αυτή περιοχή, τη θέση των ταπεινών σπόρων πήρε μια τεράστια ποικιλία υλικών: Οι πιστοί του Θιβέτ, όπου ο Βουδισμός έφτασε γύρω στο 800 μ. Χ., έκαναν τις δικές τους χάντρες προσευχής από κοράλλι, όστρακα, ελεφαντόδοντο, κεχριμπάρι, τιρκουάζ και διάφορους λίθους. Οι πολυτιμότερες όμως χάντρες ήταν από οστά «αγίων ανθρώπων» ή ιερών λάμας.

O Ιερός αριθμός 108
Το βουδιστικό κομπολόι προσευχής αποτελείται συνήθως από 108 χάντρες. Οι Βουδιστές λένε, πως ο ιδρυτής του Βουδισμού, ο Σακιαμούνι, πρόσταξε τον βασιλιά Βαϊντούνια, να περάσει σ’ ένα σπάγκο 108 σπόρους του δέντρου Bodhi και να επαναλαμβάνει 2.000 φορές κάθε μέρα τη φράση «δόξα στο Βούδα, στο νόμο και στο ποίμνιο», μετρώντας τις φορές μ’ αυτό το «κομπολόι».

Ο αριθμός 108 συμβολίζει τις ισάριθμες αμαρτωλές επιθυμίες τις οποίες πρέπει να ξεπεράσει κάθε Βουδιστής, για να μπορέσει να φτάσει σε Νιρβάνα. Υπάρχει κι άλλη εκδοχή, ωστόσο… Ότι κάπου το 500 π.Χ. κάποιος βουδιστής πνευματικός δάσκαλος είχε ένα μικρό μαθητή που, ενώ έπρεπε να λέει 108 προσευχές, δεν ήξερε να μετράει και όλο μπερδευόταν. Ο δάσκαλος πήρε λοιπόν 108 κουκούτσια κι αφού τα τρύπησε τα πέρασε σ’ ένα σχοινάκι. Έπειτα έδεσε τις δυο άκρες του, για να μη γλιστρήσουν και χαθούν οι χάντρες.
​

Πηλός από τη Mέκκα και τη Mεδίνα​

Το Κοράνι χαρακτηρίζει τη Μέκκα ελάχιστα κατάλληλη για οικισμό, λόγω της ξηρασίας της. Κι ωστόσο αυτή η «κοιλάδα δίχως βλάστηση» κατοικήθηκε ήδη από τον Αβράαμ, τη γυναίκα του Χάγκαρ και το γιό του Ισμαήλ. Και εκεί γεννήθηκε το 570 μ.Χ. ο προφήτης του Αλλάχ, ο Μωάμεθ, που αφού πολέμησε και δίδαξε, έκλεισε τελικά το 632 τα μάτια του στη Μεδίνα. Μέκκα και Μεδίνα έγιναν, έτσι, οι δυο ιερές πόλεις του Ισλάμ. Κι όταν οι Άραβες ταξιδευτές έφεραν τη συνήθεια του κομπολογιού προσευχής από την Ινδία στον ισλαμικό κόσμο, κρίθηκε ότι υλικό για τις χάντρες του έπρεπε να είναι πηλός από τις δυο αυτές πόλεις.

Αργότερα, στα υλικά προστέθηκε το ξύλο και οι πολύτιμοι λίθοι. Τα ισλαμικά προσευχητάρια έχουν 99 χάντρες που λέγονται subha – που σημαίνει «εξυμνώ». Η 100η – η μεγαλύτερη, ο μετέπειτα δικός μας «παπάς» - οριοθετεί την ολοκλήρωση ενός κύκλου προσευχών, οπότε και προφέρεται το όνομα του Αλλάχ. Απ’ αυτή τη χάντρα ξεχύνεται και ένας θύσαννος από κλωστές, η γνωστή μας φούντα. Προστέθηκε διότι οι Άραβες πίστευαν πως τα πονηρά πνεύματα φοβούνται κάθε τι που ταλαντεύεται και ότι, άρα, η φούντα που «χόρευε» τους προστάτευε από το Κακό.

Λίγη Μεσαιωνική ιστορία...
Η Γερτρούδη της Νιβέλ, κόρη του Πιπίνου του Μεγάλου και πρόγονος του Καρλομάγνου, μπήκε δεκατεσσάρων χρονών κοριτσάκι σ’ ένα μοναστήρι της βελγικής αυτής πόλης που το είχε χτίσει η μητέρα της, έγινε με τον καιρό ηγουμένη του και πέθανε το 659 εκεί. Στον τάφο της – που καταστράφηκε από γερμανικούς βομβαρδισμούς το 1940 – μαζί με το λείψανό της είχε βρεθεί ένα κομπολόι προσευχής… Απόδειξη, ότι τα προσευχητάρια από χάντρες – τα «ροζάρια» όπως επικράτησε να ονομάζονται - είχαν ήδη εισαχθεί στα ρωμαιοκαθολικά έθιμα από τον 7ο αιώνα. Ποιος όμως τα είχε καθιερώσει;

Ο πάπας Πίος Ε΄, ποντίφηκας από το 1566 έως το θάνατό του, με ειδική απόφασή του, ανακήρυξε «εφευρέτη» του ροζάριου τον Άγιο Δομίνικο, ιδρυτή του τάγματος των Δομινικανών. Ο Άγιος είχε ζήσει μεταξύ 1170 και 1231. Η επίσημη λοιπόν καθιέρωση του ροζαρίου ανάγεται στον 12ο αιώνα. Και η κατασκευή του ορίστηκε απλή. Χάντρες από κοράλλι, χαλαζία και κεχριμπάρι αποκλείστηκαν ως υλικά ειδωλολατρικά.

Μα και για ένα ακόμη λόγο: Για να μην υποθάλπεται η φιλαρέσκεια των γυναικών που, επειδή η μεσαιωνική καθολική Εκκλησία τους απαγόρευε να φορούν κοσμήματα, έκαναν επίδειξη με περίτεχνα πολύτιμα ροζάρια, αντί να συγκεντρώνονται στις προσευχές τους…

Το Τάγμα των Κομβολογητών
Ανάγοντας το κομπολόι σε μέσο πνευματικής ανάτασης και ενδυνάμωσης της πίστης, οι Δομινικανοί καλόγεροι έζωναν τη μέση τους με μακριά κομπολόγια από 150 χάντρες, χωρισμένες ανά πενήντα, και γυρίζοντας από χώρα σε χώρα το διέδιδαν στην Ευρώπη. Έμειναν έτσι γνωστοί ως «Τάγμα των Κομβολογητών».​

Εικόνες ελληνικές​

Στον τόπο μας, ο δεσμός του ανθρώπου με το κομπολόι είναι απ’ τους πιο δυνατούς. Ένα κομμάτι λαϊκής παράδοσης, ζωντανής παντού: To καλοκαίρι στους καφενέδες, κάτω απ’ τον πλάτανο. Το χειμώνα, πλάι στην ξυλόσομπα, στο μπακαλικάκι της πλατείας του χωριού που σερβίρει και τσίπουρο…
Εικόνες τόσο ελληνικές!

Εικόνες του χτες; Όχι, και του σήμερα! Αν πριν μερικές δεκαετίες το κομπολόι το έβλεπαν ίσως ορισμένοι σαν παλιοκαιρίτικο και γεροντίστικο, καταδικασμένο από το νέο φανταχτερό μας life style, δεν θα μπορούσαν να έχουν διαψευστεί πιο ηχηρά! Ακατάλυτα διαχρονική, η σχέση του Έλληνα με το κομπολόι, επιβιώνει και δυναμώνει!

Σχέση, που πάει πολύ βαθύτερα απ’ το απλοϊκό «εσύ μου πέρναγες την ώρα»… Η γιρλάντα με τις χάντρες δεν είναι, έτσι πεζά, μέσο για να σκοτώνουμε απλώς την πλήξη. Είναι γούρι, καλοτυχιά, προστασία στα ταξίδια… Παλιά ο αγωγιάτης κρεμούσε χάντρες, συνήθως γαλάζιες, στο άλογο ή στο μουλάρι του. Τώρα, τις κρεμάει στο τρακτέρ του ... Κι ο φορτηγατζής, ο ταξιτζής – αλλά κι εσύ, κι εγώ - όλο και κάποιο κομπολογάκι θα έχουμε, κρεμασμένο στον καθρέφτη του οδηγού...
Ελλάδα και κομπολόι. Αυτή η ιστορία αγάπης, πώς ξεκίνησε;
​

«Την ταπεινοφροσύνην εγκομβώσασθε»…​

Το πρώτο μέρος στην Ελλάδα, όπου φαίνεται πως χρησιμοποιήθηκαν «κομπολόγια», ήταν η μοναστική πολιτεία του Άθω. Οι αγιορείτες καλόγεροι έδεναν σε τακτές αποστάσεις μιας χοντρής κλωστής κόμπους, για να μετρούν τις προσευχές τους. Αυτά τα «κομποσχοίνια» ή «πατερημά» άνοιξαν, λένε, το δρόμο στο ελληνικό κομπολόι.

Το πώς ξεκίνησε η συνήθεια με τα κομποσχοίνια είναι κάπως θολό… Κάποιος καλόγερος, λέει, ο Όσιος Παχώμιος, ειδωλολάτρης άλλοτε στρατιώτης στη ρωμαϊκή Αίγυπτο του 3ου μ.Χ. αιώνα, αφού ασκήτεψε πλάι στον ησυχαστή Παλαίμονα, έχτισε ένα κελί στην Ταβενησία, κοντά στο Νείλο, κι οργάνωσε μετά ένα κοινόβιο με τρεις χιλιάδες μοναχούς.

Φαίνεται, ωστόσο, πως οι αναχωρητές αυτοί ξεχνούσαν πόσες προσευχές είχαν πει και πόσες έπρεπε ακόμα να πουν… Μια νύχτα, λοιπόν, ήρθε στον ύπνο του Οσίου ο Αρχάγγελος Γαβριήλ μ’ ένα μεταξωτό κορδόνι και δίδαξε στον Παχώμιο πώς να μετρά τις δεήσεις: Έδεσε στο κορδόνι κόμπους, καθέναν πλεγμένο από εννιά σταυρούς – όσα τα Τάγματα των Αγγέλων. Κι αφού έφτιαξε 33 κόμπους, ένωσε τις δυο άκρες του νήματος. Ήταν το πρώτο κομποσχοίνι! Τα ορθόδοξα κομποσχοίνια πάντως, φτιαγμένα συνήθως από μαύρο προβατίσιο μαλλί – σύμβολο του Αμνού του Θεού – δεν έχουν πάντα 33 κόμπους: Ανάλογα με τις δεήσεις που θέλει να λέει ο καλόγερος, μπορεί να έχουν 50, 100 ή και 300.​

Από το κομποσχοίνι στο κομπολόι​

Η Ελλάδα αποτελεί τη μοναδική περίπτωση όπου το προσευχητάρι αποβάλλει την αρχική θρησκευτική του ιδιότητα και μετατρέπεται σε κομπολόι, σε αντικείμενο διασκέδασης, γράφει ο Κώστας Κατσιμπόκης στο «Περί Κομβολογίου το Ανάγνωσμα».

Η μετάλλαξη αυτή έγινε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι Τούρκοι της Ελλάδας κρατούσαν το «τεσπίχ», που το εξελληνίσαμε σε «ντεσπίγι». Το κομπολόι αυτό ήταν πυκνό, δεν περίσσευε ελεύθερο σχοινάκι για να γλιστράνε και να «παίζονται» οι χάντρες, αφού σκοπός του ήταν μονάχα το μέτρημα των προσευχών.

Ήταν δηλαδή μια γιρλάντα με χάντρες ακίνητες, που οι Τούρκοι ωστόσο την κρατούσαν όχι μόνο στις προσευχές τους, αλλά και σε επίσημες εκδηλώσεις, στη διασκέδασή τους ή στο ραχάτι τους. Οι Έλληνες υιοθέτησαν τη γιρλάντα με τις χάντρες από τους Τούρκους. Αλλά με πιο «παιχνιδιάρικο» μάτι… Κατά μία άποψη, για να σαρκάσουν με τη μίμηση αυτή τους δυνάστες τους. Κατά μια άλλη, πιο παράδοξη, για να έ-χουν τα χέρια τους «απασχολημένα» ώστε να μην παρασύρονται να χαιρετούν με χειραψία, που οι Τούρκοι τους την απαγόρευαν...

Και να που τώρα, στη σκλαβωμένη Στερεά, στην Εύβοια, στο Μοριά, το τεσπίχ του Τούρκου μεταμορφώνεται σε κομπολόι του ραγιά: Με κέφι και εφευρετικότητα, ο Έλληνας αφαιρεί απ’ το σχοινάκι κάμποσες χάντρες, μεγαλώνοντας το κενό ανάμεσα στις υπόλοιπες και δημιουργώντας το ελληνικό κομπολόι, που οι χάντρες του κινούνται ελεύθερα: Ένα πλάσμα ζωντανό, που τραγουδάει, αναστενάζει, το χαϊδεύεις και αποκρίνεται!​

​

Συνεχιζεται......

 

[stelios62]

.... για χαρα και τα κουκια μπαγλαν ....!

 

[KostasT]

.... για χαρά νταν και τα κουκια μπαγλαν ....!

fixed

 

[User V]

Ωραία γραφή με πολλές πληροφορίες..
Μιχάλη

 

[maik900]

Στου Όθωνα τα χρόνια…

«Ο ποτέ πυρπολητής, εξηκοντούτης πλέον, έφερεν ενδυμασίαν ευρωπαϊκήν, μακράν ρεδινγκόταν a la propriétaire, είχε την κόμην λευκήν και βραχείαν, τον μύστακα παχύν και αι χονδραί κοκκινωπαί χείρες του εξεκκόκιζον κομβολόγιον εξ εβένου». Έτσι, σε μετάφραση
του Μπάμπη Άννινου, περιγράφει ο Γάλλος Maxime Du Camp στις «Φιλολογικές Αναμνήσεις» του τον Κωνσταντίνο Κανάρη, τον οποίο επισκέφτηκε το 1850 στην Αθήνα.

Στην ελεύθερη πια Ελλάδα του Όθωνα, το κομπολόι είχε τη δική του θέση και σημασία. Η απαξίωση που έμελλε να γνωρίσει στις αρχές του 20ου αιώνα, δεν το είχε ακόμα αγγίξει. Ήταν στα χέρια κάθε σχεδόν ανθρώπου με κύρος. Το πρώτο μάλιστα αποτυπωμένο ντοκουμέντο του, είναι μια σπάνια φωτογραφία, τραβηγμένη γύρω στο 1840 στην Κάρυ-στο, που δείχνει έναν τοπικό προύχοντα να υποδέχεται τον ίδιο το βασιλιά Όθωνα κρατώντας στο χέρι ένα κομπολόι.

Σεργιανώντας στου Ψυρρή κάποτε…

Πώς και γιατί «ξέπεσε» αργότερα στον τόπο μας το κομπολόι; Τι έφταιξε που περιθωριοποιήθηκε για ένα σχεδόν αιώνα, ίσαμε που τελείωσε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος; Βασικοί υπεύθυνοι για την κοινωνική του απαξίωση στάθηκαν οι παλιοί κουτσαβάκηδες – άτομα περιθωριακά οι ίδιοι, ταυτισμένοι με κομπολόγια από υλικά εντελώς ευτελή. Ας γυρίσουμε πίσω, με «ξεναγούς» τον Τίμο Μωραϊτίνη και τον Δημήτρη Σκουζέ, να τους γνωρίσουμε…

Η Επανάσταση είχε τελειώσει. Άπραγοι οι παλιοί καπεταναίοι και αγωνιστές του ‘21, όσοι ζούσαν ακόμα, μαζεύονταν στον κεντρικό καφενέ της πλατείας του Ψυρρή που οι Αθηναίοι, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, της
είχαν δώσει το όνομα «Πλατεία Ηρώων».

Το κομπολόι τσ’ αθρωπιάς,
όπου πρεπίζει τσ’ άντρες,
χαράς του τον που το βαστά,
με τση τιμής τις χάντρες
Κρητική μαντινάδα

Διάφοροι ψευτοπαλικαράδες και νταήδες, ίσως επειδή ένιωθαν κι εκείνοι κάπως σαν λαϊκοί ήρωες, έκαναν αργότερα αυτή την πλατεία στέκι τους. «Κουτσαβάκηδες» τους ξέρανε όλοι – γιατί προσπαθούσαν να μοιάσουν σε ύφος και ζοριλίκι σ’ ένα καυγατζή δεκανέα απ’ τα χρόνια του Όθωνα, τον Μήτρο Κουτσαβάκη.

Βλέμμα βλοσυρό, μαλλιά με χωρίστρα στη μέση κι αλειμμένα με κανελλόλαδο, μουστάκι στριφτό πασαλειμένο με μαντέκα… Παντελόνι «τζογέ», σκούρο πάντα, με ρίγα, που στένευε στο μπατζάκι. Στιβάλια στενά και μυτερά, με τακουνάκι. Γύρω στη μέση ζωνάρι μάλλινο, άσπρο ή κόκκινο: Για να χώνουν μέσα τις περίφημες «ισόβιες» – τις μάχαιρες που κουβαλούσαν και που συχνά τους έστελναν στη φυλακή. Στο κεφάλι, σταχτιά ρεπούμπλικα με μια φαρδιά κορδέλα πένθους – τη «θλίψη» όπως την έλεγαν.

Σεργιανώντας στα σοκάκια του Ψυρρή, κάποτε, θα τους αναγνώριζες αμέσως. Γιατί οι κουτσαβάκηδες δεν φόραγαν ποτέ το σακάκι τους και με τα δυο μανίκια: Μονάχα το αριστερό. Και στο χέρι τους, απαραίτητο, το κομπολόι. Ιδίως, αν είχαν κόψει το τσιγάρο!​

Εκείνοι που ήρθαν από απέναντι…

Φαίνεται, πως το κλίμα άρχισε ν’ αλλάζει μετά τη δεκαετία του ’20. Σύμφωνα με τους απογόνους μιας οικογένειας μικρασιάτικης, που ήρθε «από απέναντι» μετά την Καταστροφή, οι πρόσφυγες παππούδες τους ήταν οι πρώτοι που άρχισαν να φτιάχνουν και να πουλάνε πραγματικά «ελληνικά» κομπολόγια.

Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Κατερίνα Αγραφιώτη, συνάντησε τα εγγόνια τους και της είπαν όσα ήξεραν: Πώς μετά το ’22 έφτασε η φαμίλια στην Ελλάδα κι έφτιαξε ένα σπιτάκι στην Κοκκινιά… Και πώς, μ’ ένα «μηχάνημα» που είχε φέρει μαζί της «από πέρα», άρχισε επαγγελματικά να κατασκευάζει χάντρες και κομπολόγια… Κι έπειτα, ανοίγοντας ένα μαγαζάκι κοντά στον Πειραιά – ένα απ’ τα πρώτα νεοελληνικά κομπολογάδικα – διέδωσε το περιφρονημένο κομπολόι, συμβάλλοντας να γίνει αποδεκτό και να μπει στη ζωή κάθε κοινωνικής τάξης.​

Ο πόλεμος τελείωσε

Στα χρόνια του Μεσοπολέμου η αστική συνείδηση αμύνεται ακόμη ενάντια στο κομπολόι. Κι έπειτα όλα ανατρέπονται… Η σαρωτική αλλαγή που έφερε ο Δεύτερος μεγάλος πόλεμος στα κοινωνικά ήθη, στις καθημερινές συνήθειες, μα προπαντός στις αγκυλωμένες αντιλήψεις και στον τρόπο θεώρησης των πραγμάτων, λειτουργεί καταλυτικά σε όλα τα επίπεδα.

Το αδικημένο κομπολογάκι αρχίζει να γίνεται αποδεκτό. Όλο και περισσότερο κερδίζει έδαφος. Μετά το 1945 εκείνοι που το αγαπούν, που βρίσκουν βάλσαμο τη συντροφιά του, δεν νιώθουν πια ενοχές… Ο πόλεμος τελείωσε. Και ο δικός του πόλεμος!

Και φυσικά, οι δεκαετίες που ακολουθούν το καθιερώνουν. Στους μυημένους προστίθενται οι νεοφώτιστοι. Το ανακαλύπτουν και το υιοθετούν. Το συλλέγουν. Το επιδεικνύουν. Το βάζουν στις παρέες. Το χαρίζουν σε φίλους.

Πηγη http://iscreta.gr​

 

[maik900]

Η μαγεία των χρωμάτων​

Ο μεγαλύτερος καλλιτέχνης είναι η Φύση. Βαθιά, μέσα στα σκοτάδια της γης και στους πυθμένες των ωκεανών, σμιλεύει και ζωγραφίζει, φτιάχνει στο σκοτεινό και σιωπηλό εργαστήρι της, εκεί που δεν τη βλέπει και δεν την ακούει κανείς, τα δικά της αριστουργήματα.​

Ορυκτά και πετράδια… Σχήματα και χρώματα… Ομορφιές, που ίσως δεν δουν το φως ποτέ… Ο χρόνος δεν τη βιάζει: Μπορεί να περιμένει εκατομμύρια χρόνια!

Έχει στην παλέτα της τα πιο λαμπερά κοραλλένια κόκκινα, το φανταστικό πράσινο του νεφρίτη, τη γλυκιά απόχρωση του μελένιου κεχριμπαριού, το γαλάζιο του τιρκουάζ, το μυστηριακό μαύρο του γιούσουρι, τα πολύχρωμα «νερά» του αχάτη, τους ιριδισμούς που παιχνιδίζουν πάνω στο σεντέφι, τις μύριες γαιώδεις αποχρώσεις του ίασπη.​

Κάθε κομπολόι από αυθεντικά φυσικά υλικά είναι ένα μαγευτικό φανέρωμα όλης αυτής της ομορφιάς στα μάτια μας!

Με χάντρες όμορφα στρογγυλεμένες, μικρές ή μεγάλες: Τα «κλασικά» κομπολόγια, κάπως έτσι έχουν περάσει στη συνείδηση όσων ίσως δεν έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα μ’ αυτά. Στην πραγματικότητα, όμως, η ποικιλία της μορφής τους είναι ατέλειωτη. Δεν υπάρχει μονοτονία ή επανάληψη.

Είτε από απλοϊκότητα, είτε από εκζήτηση, είτε από ανάγκη, οι άνθρωποι έδιναν απ’ τα παλιότερα ήδη χρόνια στα κομπολόγια τους μια διαφορετικότητα. Χάντρες οβάλ, κυλινδρικές, σχεδόν επίπεδες, πολυεδρικές ή και τελείως ακανόνιστες… Από ένα ταπεινό κουκούτσι, ίσαμε ένα πέτρωμα σπάνιο, κάθε τι μπορούσε να γίνει υλικό για ένα κομπολόι με ξεχωριστή προσωπικότητα.

Σε άλλα κομπολόγια, πάλι, οι χάντρες ομορφαίνουν με περίτεχνα κεντίδια: Το αληθινό ασήμι γίνεται «κλωστή» και φτιάχνει πάνω στις χάντρες δαντέλες… Το τιρκουάζ, το κεχριμπάρι, το λάπις λάζουλι, τους προσθέτουν τα χρώματα που δεν έχουν…
Τα σκαλιστά ή «κεντητά» αυτά κομπολόγια, ατέλειωτα σε ποικιλία, είναι συχνά αριστουργήματα!

Το πιο γλυκό τραγούδι, είναι του κεχριμπαριού. Ανάλαφρο και απαλό στο χέρι, το κεχριμπαρένιο κομπολόι ένα χάδι θέλει μονάχα για να μας ψιθυρίσει τη γοητευτική του ιστορία και να γλυκάνει τα φυλλοκάρδια μας με τη μελωδική του συντροφιά...

Πέρα όμως από τη γλυκιά του «λαλιά», το κεχριμπάρι, χάρη στην ενέργεια που περικλείει, έχει τη δύναμη να χαλαρώνει το νευρικό μας σύστημα διώχνοντας, έστω και πρόσκαιρα, τις έγνοιες… Το χρώμα, η ζεστασιά και οι ηλεκτρικές του ιδιότητες του έχουν χαρίσει φήμη ουσίας προστατευτικής, σχεδόν μαγικής!

Το κεχριμπάρι ήταν γνωστό και πολύτιμο από τα αρχαιότατα χρόνια… Δουλεμένο από το χέρι του άνθρωπου κεχριμπάρι – ένα κρεμαστό φυλαχτό με τέσσερις ανθρώπινες φιγούρες – έχει βρεθεί στη Δανία και υπολογίστηκε ότι είναι του 7.000 π.Χ. Μα ακόμα παλιότερες είναι οι κεχριμπαρένιες χάντρες που ανακαλύφθηκαν σε μια σπηλιά στη Νότιο Αγγλία, στα βράχια του Τσένταρ Κρέσουελ, και που χρονολογούνται μεταξύ 9 και 11.000 π.Χ.

Δεν είναι τυχαίο που και ο Όμηρος, για να καταδείξει τη σημασία του κεχριμπαριού, του δίνει θέση περίοπτη, κοντά στο χρυσάφι. Το ανάγει έτσι σε υλικό εξίσου πολύτιμο και αντάξιο ενός ηγεμόνα σαν τον ισχυρό Ευρύμαχο, το μυθικό βασιλιά του λαού των Φλεγύων της Θεσσαλίας!​

Του Ευρύμαχου περίτεχνη του φέρανε αλυσίδα,
κεχριμπαρένια και χρυσή, που έλαμπε σαν τον ήλιο
Ομήρου Οδύσσεια, Ραψωδία Σ΄ (μετάφραση Αργύρη Εφταλιώτη)

Έχουν πει για το κομπολόι, πως είναι κάτι σαν βάλσαμο για την ψυχή. Πως έχει τη δύναμη, τις ώρες της στενοχώριας, να αμβλύνει τα θλιβερά μας συναισθήματα – έστω και μόνο διότι η επαναλαμβανόμενη μηχανική κίνηση στην οποία μας παρασύρει, αποσπά το νου μας από τον καημό μας.

Είναι λοιπόν, τάχα, το κομπολόι η μαγική ασπίδα ενάντια στους καημούς; Βρήκαμε τόσο εύκολα το μυστικό της ευτυχίας; Ίσως όχι απόλυτα, αλλά και ναι! Γιατί ο καημός, τι άλλο είναι παρά μια αρνητική ψυχική διάθεση, ένα σαράκι; Και αυτή τη διάθεση, τι άραγε μπορεί να την αντισταθμίσει και να την ανατρέψει αποτελεσματικότερα, από μια άλλη ψυχική διάθεση, διάθεση θετική;​

Κι όμως δεν τρέχει τίποτα, ούτε καημός με τρώει,
Ας είν’ καλά, βρε μάγκες μου, το μαύρο κομπολόι»

Σίγουρα, η λαϊκή μούσα εκφράζει συχνά μεγάλες αλήθειες… Έτσι, πολύ απλά, έστω και μοναχά με δυο τρεις λέξεις, όπως αυτό το «ούτε καημός με τρώει» στο ζεϊμπέκικο Δ. Ευσταθίου…

Ασφαλώς, μερικές χάντρες κανένα πρόβλημα δεν λύνουν! Και το όποιο κομπολόι, καμιά πραγματικότητα δεν μπορεί να την αλλάξει. Μπορεί όμως ν’ αλλάξει – με τη συντροφιά του, τη μουσική του, με το παρήγορο χάδι του στο χέρι μας – την ψυχική μας στάση απέναντι στα όσα καθημερινά μας τυραννούν, μας θολώνουν το νου, μας φοβίζουν και μας κουράζουν, μέσα στο εξοντωτικά ανταγωνιστικό περιβάλλον που ζούμε.

Η κατευναστική επίδραση του κομπολογιού δεν αμφισβητείται από κανέναν. Η μηχανική επαναληπτική κίνηση που κάνουμε «ξεκοκκίζοντάς» το είναι – όπως και πολλοί ψυχίατροι παραδέχοννται – μοναδικό αγχολυτικό και αντικαταθλιπτικό, ιδανική διέξοδος από τη νευρικότητα, την αμηχανία, την αγωνία ή και την πλήξη.

Γιατί είναι σαν άνθρωπος… Τον βλέπεις, τον ακούς, τον αγγίζεις…
Είναι μια απτή θερμή παρουσία τις ώρες της ρέμβης, του στοχασμού, της μοναξιάς σου… Τις ώρες που έχεις ανάγκη να χαλαρώσεις, να ξεκουραστείς, να τα ξεχάσεις όλα και να γαληνέψεις.​

Αμέθυστος, νεφρίτης, ίασπις, τιρκουάζ, αχάτης… Υλικά για κομπολόγια με ξεχωριστή προσωπικότητα! Σε πολλές από τις πέτρες αυτές αποδόθηκαν ιδιότητες «μαγικές» και ιαματικές. Το τιρκουάζ το είχαν οι Αιγύπτιοι, οι Πέρσες και οι Αζτέκοι για φυλαχτό. Φυλαχτό και το «Μάτι της Τίγρης». Το νεφρίτη τον βάφτισαν έτσι οι Έλληνες γιατί θεράπευε, πίστευαν, ασθένειες των νεφρών. Ενώ ο αχάτης, μπορούσε να γιάνει δαγκώματα σκορπιών και φιδιών.

«… και η λαμπρότης αυτής ήτο ομοία με λίθον πολύτιμον,
ως λίθον ίασπιν κρυσταλλίζοντα»
Αποκάλυψη Ιωάννου κεφ. Κα΄:11

Ο έβενος, πρώτο που έρχεται στο νου παράδειγμα: Το σκοτεινό έως και κατάμαυρο ξύλο του, ποιότητας εκλεκτής, στιλβώνεται υπέροχα αποκτώντας μοναδική λάμψη. Εδώ και χιλιάδες χρόνια το γνώριζαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι εβενουργοί, που έχουν φτιάξει μ’ αυτό αριστουργήματα. Πρόκειται για ένα ξύλο ιδιαίτερα σκληρό και συμπαγές, που έχει την ιδιότητα να μην επιπλέει διότι είναι βαρύτερο απ’ το νερό.

Η εποχή μας, με την καταστροφική της τάση να ψευτίζει τα πάντα, δεν εξαιρεί από τα θύματά της το κομπολόι: Οι όμορφες χάντρες του γίνονται μεταλλικές, μαζικά βιομηχανικές, πλαστικές. Το παραδοσιακό κορδόνι του κάνει τόπο σε αλυσίδες, σε άχαρα πέτσινα κορδόνια ή νάιλον κλωστές. Η πλούσια μεταξωτή του φούντα συχνά εξαφανίζεται. Έχει σημασία; Βεβαίως, ναι. Όχι όμως αρνητική, αλλά απόλυτα θετική.

Διότι μέσα σ’ αυτό το θλιβερό περιβάλλον των φτηνών εμπορικών υλικών που πλημμυρίζουν σήμερα τις αγορές, η ακατάλυτη ομορφιά, η τρυφερή μελωδικότητα και το μοναδικό «άγγιγμα» των γνήσιων κομπολογιών φανερώνεται ακόμη εντονότερα. Το αληθινό μελένιο κεχριμπάρι, το γιούσουρι του βυθού, το παλιό παιγμένο kahraman, τα πετράδια που έγιναν χάντρες – νεφρίτης, ίασπις, αχάτης σε χρώματα ζωγραφισμένα με μαεστρία απ’ το χέρι της Φύσης – παραμένουν πάντα αξίες σταθερές.

Πηγη www.kombologadiko.gr​

 

[User S-T]

στο Ναυπλιο νομιζο υπαρχει ενα οριτζιναλ καμπολογαδικο.

 

[apache]

Και τα καλύτερα κομπολόγια είναι από κεχριμπάρι....
"Εχω από τον παππού μου, που το έχω δεν θυμάμαι....

 

[thanosgp]

στο Ναυπλιο νομιζο υπαρχει ενα οριτζιναλ καμπολογαδικο.

Ναι,φοβερο και τίμιο μαγαζάκι.

Στάλθηκε από το POCO F2 Pro μου χρησιμοποιώντας Tapatalk

 

[maik900]

Εσείς ξέρετε πως παίζεται το κομπολόι;​

Ένα βίντεο για αυτούς που προσπαθούν να μάθουν την τέχνη του κομπολογιού!​

Πως μπορείς να διαλέξεις κομπολόι κατάλληλο για το ξεκίνημά σου;

1. Αρχικά βλέπεις το βάρος και το μέγεθος των χαντρών που βολεύουν στο χέρι σου. Οι χάντρες του κομπολογιού σου πρέπει πάντα να έχουν μονό αριθμό, ο αριθμός των χαντρών του κομπολογιού δεν συνδέεται μόνο με τη θρησκεία. Η μονή χάντρα στο κομπολόι δημιουργεί ένα ημικύκλιο και κατά συνέπεια φαίρνει την ισορροπία στο παίξιμο.
2. Φροντίζεις ώστε το μέρος από το σχοινάκι του κομπολογιού που μένει κενό, χωρίς χάντρες, να είναι στο μήκος όσο και η παλάμη του χεριού σου ή ακόμα πιο ιδανικά όσο το μήκος των τεσσάρων δαχτύλων γύρω στα οποία θα “γυρνάει” το κομπολόι.
3. Ξεκινάς τις δοκιμές και το προσαρμόζεις ανάλογα με τα κέφια και την εμπειρία σου!

Ποιά είναι τα υλικά που θα σε βοηθήσουν να μάθεις παίζεις κομπολόι;​

1. Τα πλαστικά κομπολόγια, θα βρείς σίγουρα ένα οικονομικό κομπολόι που δεν θα λυπηθείς όταν πέσει κάτω ή όταν χτυπήσει στο τραπέζι στη προσπάθεια σου να μάθεις να παίζεις.
2. Τα κομπολόγια από βακελίτη, διότι μπορούν να βγουν σε μία ποικιλία σχημάτων και χρωμάτων και το βάρος τους είναι ιδανικό. Επίσης θα αγαπήσεις τον ήχο τους παίζοντας κομπολόι και θα ανακαλύψεις ότι αυτό το υλικό όσο περνάει ο καιρός παίρνει μια πιο ολοκληρωμένη και όμορφη μορφή, καθώς γυαλίζει με τη χρήση.
3. Τα κομπολόγια από κόκαλο ή κέρατο καθώς έχουν ιδανικό βάρος και μεγάλη αντοχή. Δεν θα σπάσουν ακόμα και αν πέσουν κάτω και σίγουρα θα λατρέψεις τον ήχο τους!

Πηγη www.tokompoloi52.gr

 

[maik900]

Μπορεί το κομπολόι να με βοηθήσει με το άγχος;​

Σε ένα άλλο άρθρο μας αναφερθήκαμε επιγραμματικά στο εάν μπορεί το κομπολόι να μας βοηθήσει στην χαλάρωση. Εδώ θα αναφέρουμε περισσότερες λεπτομέρειες για την καταπολέμηση του άγχους με την βοήθεια του κομπολογιού.
Στους σύγχρονους ρυθμούς ζωής οι απαιτήσεις είναι περισσότερες από όσες μπορούμε να αντέξουμε και όλοι ψάχνουμε τρόπους και στιγμές μέσα στην μέρα να ηρεμήσουμε και να φύγει αυτός ο κόμπος στο στομάχι. Πολλοί άνθρωποι έχουν φτιάξει «κουτιά καταπολέμισης άγχους».

Τι είναι το «κουτί καταπολέμησης άγχους» και πως μπορεί να με βοηθήσει;​

Αυτό το κουτί, είναι ένα πραγματικό ή μεταφορικό κουτί με όλα τα αντικείμενα και τις συνήθειες που μας βοηθάνε να ηρεμούμε. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί ανάλογα τα ενδιαφέροντα του να προσθέσει μερικά πράγματα στο δικό του κουτί! Εμείς στο δικό μας έχουμε μεταξύ άλλων: βιβλία, ασκήσεις αναπνοών (διαφραγματικές αναπνοές), συναντήσεις με αγαπημένους και φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει το κομπολόι!

Μπορεί όντως το κομπολόι να με βοηθήσει με το άγχος;​

Η αγγλική ονομασία του κομπολογίου είναι worry beads που μεταφράζεται ώς οι χάντρες των ανησυχιών. Είναι τυχαίο λέτε αυτό; Όπως αναφέραμε και στο προηγούμενο άρθρο, όταν βιώνουμε έντονο άγχος περιορίζεται σημαντικά η κυκλοφορία του αίματος προς τα πεπτικά όργανα, τα χέρια και τα πόδια. Όμως, όταν τα χέρια μας είναι απασχολημένα, η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται, και αυτό μας βοηθάει να αποσυμφορήσουμε το άγχος. Επίσης, όταν το μυαλό μας συγκεντρώνεται σε μία πράξη, αποσπάται από τους στρεσογόνους παράγοντες και η διάθεσή μας βελτιώνεται. Σε όλα αυτά σίγουρα μπορεί να μας βοηθήσει το παίξιμο του κομπολογιού καθώς μας παρακινεί να κινούμε τα χέρια μας, να περνάμε τις χάντρες μέσα από τα δάχτυλά μας, να αφουγκραζόμαστε τον ήχο και την υφή του κάθε στιγμή! Κάθε κομπολόι είναι διαφορετικό, έχει έναν μοναδικό ήχο στο παίξιμο και μια ιδιαίτερη υφή ανάλογα με το υλικό. Έτσι, παίζοντας κομπολόι με τον δικό σας ρυθμό, αυξάνονται τα ερεθίσματα που λαμβάνετε και ο συγχρονισμός της αναπνοής με το παίξιμο από τις χάντρες του κομπολογιού οδήγουν σε εξαιρετικά αποτελέσματα καταπολέμισης του άγχους!

Οι κρίσεις άγχους μπορούν να «διακοπούν» με ένα κομπολόι;​

Εάν αντιμετωπίζετε κρίσεις άγχους θα ήταν καλό να συμβουλευτείτε έναν σύμβουλο ψυχικής υγείας ο οποίος θα σας βοηθήσει αποτελεσματικά να καταλάβετε τη προέλευση και να βρείτε μαζί τη λύση. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί ένα αντικείμενο να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε αποτελεσματικά μια τέτοια συνθήκη εμείς αναφερόμαστε σε ένα κομμάτι αυτής της αντιμετώπισης.
Πολλές φορές στις κρίσεις άγχους είναι χρήσιμο να αποσπάμε τη προσοχή μας και να επικεντρωνόμαστε σε ένα άλλο ερέθισμα. Έχοντας το κομπολόι στα χέρια μας μπορούμε να κάνουμε δυνατό μασάζ στη παλάμη μας με τις χάντρες και να συγκεντρωθούμε σε αυτή την αίσθηση. Αυτό θα βοηθήσει να πάρουμε το μυαλό μας από τη σκέψη ότι κάτι κακό θα μας συμβεί και βοηθάει στη καλύτερη κυκλοφορία του αίματος στο σώμα μας!
Ένα μικρό βήμα μπορεί να φέρει μεγάλες αλλαγές! Ακόμη και αν δεν έχεις δοκιμάσει την μαγική επίδραση του κομπολογιού… τι έχεις να χάσεις;

Πηγη www.tokompoloi52.gr

 

[maik900]

Κομπολόγια και μπεγλέρια​

Για πολλούς είναι η ίδια λέξη, για άλλους δυο διαφορετικά πράγματα, τόσο διαφορετικά όσο ο θρησκευόμενος από τον άθεο, δηλαδή στον ίδιο δρόμο αλλά με άλλη κατεύθυνση. Οντως υπάρχει θρησκευτικό υπόβαθρο στις δύο εκφράσεις όπως και γλωσσολογικό,
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με κάποια σειρά.

Μορφολογικά όπως τα ξεχωρίζουμε σήμερα υπάρχει τεράστια διαφορά, το κομπολόι έχει μονό αριθμό χαντρών σε κύκλο και το μπεγλέρι (συνήθως) ζυγό σε ευθεία. Σαν υλικά και στα δύο χρησιμοποιούνται διάφορα είδη κεχριμπαριού, δηλαδή απολιθωμένου ρετσινιού, γιουσουριού (μαύρο κοράλλι), κόκκαλο καμήλας και άλλων ζώων, ημιπολίτιμοι λίθοι και άλλα "ζεστά" υλικά. Το κεχριμπάρι βέβαια είναι το πιο ταιριαστό υλικό. Ασημένια και μεταλλικά κομπολόγια είναι απαράδεκτα και κυκλοφόρησαν μόνο τα τελευταία χρόνια από φραγκοφονιάδες κοσμηματοπώλες.
Οι χάντρες είναι περασμένες σε γερό σπάγγο, κορδονέτο ή λεπτή μεταλλική αλυσσιδίτσα. Στα κομπολόγια στην ένωση του κύκλου δένεται μιά φούντα. Στα μπεγλέρια στις δυο άκρες μπαίνουνε διάφορα διακοσμητικά, συνήθως ασημένια.
Η λέξη μπεγλέρι αναφέρεται και σε ένα είδος σταφυλιού στις Κυκλάδες. Προφανώς το θυμίζουν οι κεχριμπαρένιες στρογγυλές ή ωοειδείς χάντρες του μπεγλεριού, οι τετραγωνισμένες χάντρες υπαρχουν μόνο στα κομπολόγια. Εχει μια ελαφριά έννοια η λέξη μπεγλέρι όπως και το αντίστοιχο ρήμα, κάτι σαν να διασκεδάζω την στενοχώρια μου.
Με το κομπολόι τα πράγματα είναι πιο μπλεγμένα. Κατ' αρχήν το ρήμα κομπολογώ σημαίνει κομπάζω και η λέξη κόμπος, θόρυβο που προκύπτει από την κρούση ομοίων υλικών όπως είναι οι χάντρες του κομπολογιού. Δεν πρέπει να την συγχέουμε με την λέξη κόμβος δηλαδή δεσμός που στην καθομιλουμένη προφέρεται επίσης κόμπος. Σίγουρα οι καλόγεροι είχαν το κομβοσχοίνιόν τους, κομποσκοίνι που λέει ο λαός και που έκανε την ίδια δουλειά με το κομπολόι δηλαδή να μετράει προσευχές. Τώρα αν είναι το σωστό κομπολόγιον από το ρήμα κομπολογώ λόγω θορύβου ή κομπολόι από τους κόμπους-δεσμούς και με την κατάληξη -όι που χαρακτηρίζει ίδια πράγματα όπως σόι, συγγενολόι, σκυλολόι, κ.λ.π. δεν το γνωρίζω.

Στα κομπολόγια υπάρχει ένα θρησκευτικό υπόβαθρο. Ηταν ο τρόπος να μετράνε τις προσευχές σε τακτά χρονικά διαστήματα οι πιστοί. Μάλλον πρώτοι ήταν οι Ινδουιστές με τις 108 προσευχές τους μοιρασμένες σε τέσσερα 27άρια. Πάντως πιο γνωστό έγινε ο κομπολόι από τους πιστούς του Μωάμεθ ο οποίος -λένε- σκέφτηκε να περάσει τρυπημένα στη μέση 99 φασόλια σ' ένα σκοινί, κάθε φασόλι και προσευχή ώστε να μπορούν να τις μετράνε οι πιστοί μια που ήτανε πολλές και μπερδευότουσαν.
Οι καθολικοί πολύ αργότερα το περιόρισαν σε 59, τόσες είναι οι προσευχές των καθολικών, ενώ το κομποσκοίνι των χριστιανών είχε 33 κόμπους, όσα τα χρόνια του Χριστού.

Οσοι δεν προσεύχονται αλλά απλά διώχνουν τον εκνευρισμό τους προτιμούν το μπεγλέρι που προσφέρει πολύ περισσότερους τρόπους παιξίματος, μπορεις να το στριφογυρίζεις και σαν αλυσσιδίτσα. Επίσης υπάρχει μεγαλύτερη αποσταση από χάντρα σε χάντρα από το κομπολόι που συνήθως είναι "σφικτό" και ακούγεται καλύτερα.

Τέλος αυτό το "εξάρτημα" είναι εντελώς προσωπικό, ο καθε χρήστης δένεται μαζί του, δεν το αποχωρίζεται και δεν το δανείζει σε άλλον να παίξει περισσότερο από μερικές στιγμές.